Archief - Columns
Hartenkreet
Waarom schrijf ik een overdenking voor de Gemeentebrief? Dat doe ik, om jou, de lezer, te bereiken. Ik probeer me in jou te verplaatsen. Waarom leest je dit? Wat beweegt jou? De kans is natuurlijk het grootst, dat je lid, vriend of belangstellende bent van de Doopsgezinde Gemeente Steenwijk, want dan sla je deze pagina natuurlijk direct open. Of je bent een kerkenraadslid van een naburige gemeente, want ook dan ontvang je uit hoofde van je functie deze Gemeentebrief. Maar de kans bestaat ook, dat je niet kerkelijk bent. Misschien vond je deze Gemeentebrief op een leestafel, op de website of bij het oud papier, en is je nieuwsgierigheid gewekt door de titel. Dan is het ook mogelijk, dat je niet meer kerkelijk betrokken bent, maar nog wel gelooft dat er meer is tussen hemel en aarde. Want dan behoor je tot een grote groep.
De groep van mensen namelijk, die niet meer naar de kerk gaat, maar nog wel eens een boek met een spirituele of geestelijke inhoud leest. Je bezoekt nog wel eens een Mattheus Passion, of je schakelt op Witte Donderdag naar The Passion op televisie. Ook waardeert je de Christelijke naastenliefde: wat u wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander. Maar de kerk als instituut met vaste leden, daar heb je afscheid van genomen (of misschien al nooit ervering mee gehad). Dit zijn natuurlijk alleen maar aannames van mijn kant. Wie je bent en waarom je dit leest, weet je zelf het beste.
Toch ben ik geïnteresseerd in jou. Want ik breek mij het hoofd over hoe ik je kan bereiken. Hoe ik iets voor je kan betekenen. Maar eerlijk gezegd – noem het met een lelijk woord zendingsdrang – hoe ik je ervan zou kunnen overtuigen dat het nodig is dat er ook nog “praktiserende” Doopsgezinden zijn, en dat we ook jou daarbij nodig hebben. Deze gemeente kan alleen maar bestaan bij de gratie van levende mensen die hun handen uit de mouwen steken. Daarom ons geliefde motto “daden gaan woorden te boven”.
Zo hopen wij op vele manieren waardevol te zijn: voor mensen in nood in onze samenleving dichtbij, in andere landen, maar ook voor het geluk van de mensen binnen de gemeente en daar vlak omheen, door te helpen bij het vormgeven van belangrijke levensgebeurtenissen met rituelen, zoals bij rouw en trouw, door een gids te zijn bij het zoeken naar de zin van dit bestaan, en door warmte en geborgenheid te geven, en een luisterend oor, aan wie dat nodig hebben. Is er in de vele kringen en werkgroepen die we hebben, de zusterkring, de werkgroep van de Vermaning Aktief, de gespreksgroep, de liturgiecommissie – het is maar een greep – misschien iets dat jou interesseert?
Dit alles kan niet zonder jou. Ik weet dat er vele organisaties zijn die aan je trekken: scholen, sport- en hobbyverenigingen, politieke partijen. Ik voeg mij maar in dit koor. Wij hebben geen grote reclamebudgetten, geen gelikte mediacampagnes. Maar wij zorgen er uiteindelijk voor dat er een sfeervolle ruimte is waar mensen hun lief en leed met elkaar, en in gebed met … kunnen delen. Waar het orgel speelt en waar de naastenliefde wordt gepreekt.
Hoe bereik ik jou? Waar ben je gebleven?
Matthijs de Vries
Chocolade Jezus
Al mijn halve leven ben ik groot fan van de artiest Tom Waits. Hij is dichter, liedjesschrijver, cabaretier, levend kunstobject, en natuurlijk zanger en pianist. Hij wordt genoemd in de bekende Amerikaanse serie Gilmore Girls. Ik heb alle cd’s van Tom Waits, inclusief de verzamelcd’s en de cd’s met oude liedjes die weer opnieuw uitgebracht werden. Helaas heb ik nog nooit een optreden van hem mee kunnen maken, omdat hij zeer weinig optreedt in Nederland, en als dat al het geval is, zijn de kaartjes astronomisch duur en snel uitverkocht.
Het leuke aan Tom Waits zijn de teksten van de liedjes die hij schrijft. Op zijn eigen, unieke manier observeert hij de wereld en schrijft over dingen die hem daarin opvallen. Hij is geen gelovig mens, in tegendeel: als hij het in interviews over het Christelijk geloof heeft, gaat dat niet erg diep. Maar desondanks heeft hij toch een paar goede gospel-liedjes geschreven die verfrissend anders-dan-anders zijn. De gospels van Tom Waits kun je eigenlijk niet met goed fatsoen Christelijk of geestelijk noemen. Ze gaan gewoon over de dingen die hij in zijn dagelijks leven op straat ziet of op de radio hoort, die toevallig met geloof te maken hebben.
We kennen allemaal wel de chocolade paashazen die rond deze tijd weer in de schappen komen. Van die paashazen, die, als ze met Pasen niet verkocht zijn, vermoedelijk uit hun paashaasjasje worden gescheurd en een Sinterklaasjasje aankrijgen, zodat ze in november de schappen weer in kunnen.
Op een dag, in de Paastijd, liep Tom Waits langs zijn plaatselijke snoepwinkel: Zerelda-Lee’s Candy Store, en zag daar zelfs chocolade Jezuspoppen liggen. Hij moet bij zichzelf gedacht hebben: wat voor geloof draag je uit met een chocoladen Jezus? Dus schreef hij een kritisch-met-een-knipoog liedje met de titel Chocolate Jesus. Het is te zien op youtube, in een uniek live optreden tijdens de David Letterman Show: https://www.youtube.com/watch?v=1wfamPW3Eaw
Hij concludeert dat het geloof in Jezus tegenwoordig allen maar lijkt te draaien om een goed gevoel van binnen: Jezus houdt van je, je bent goed zoals je bent. Zo wordt Jezus voor het karretje van de consumptiemaatschappij gespannen: “alleen een chocoladen Jezus kan mijn ziel bevredigen.”
Voor mij gaat het in de tijd voor Pasen juist om die andere kant van Jezus, de ‘moeilijke’ kant, de kant die onze consumptiemaatschappij bekritiseert. De kant van Jezus die ‘nee’ tegen ons zegt, waar wij graag ‘ja’ zouden willen horen, en waar we graag zelfbevestiging zouden hebben gekregen. Waar wij onze maag vullen met chocolade paaseitjes en paashazen, heeft Jezus voor ons slechts brood en wijn in de aanbieding, waarbij we ook nog eens aan zijn lichaam en zijn bloed moeten denken. Tegenover de ‘zoete’ Jezus die onze zintuigen streelt met de mooie muziek van the Passion, en lekker eten – Pasen als het Eetbare Evangelie - staat de bittere Jezus met de schrale soberheid van het kruis.
De tekst van Tom Waits zit vol humor en zelfspot. Hij is daarin ook wel wat overdreven. Maar terwijl we allemaal mede schuldig zijn aan onze, op consumptie gerichte levensstijl, straalt hij in zijn hele optreden de rauwe werkelijkheid uit: hij staat bij voorkeur als vogelverschrikker te zingen door een megafoon in plaats van een microfoon. De enige muzikale begeleiding bestaat uit een contrabas, een banjo, soms een mondharmonica, en een roestige, ijzeren hoepel van twee meter doorsnee. Tom Waits laat zien, hoe je met weinig middelen en een sober podium, toch extravagant kunt zijn.
Laten wij in deze tijd voor Pasen eens stil staan bij hoe goed we het eigenlijk hebben. Hebben we alles nodig wat we hebben? Komen we nog toen aan zijn? Zijn we er voor onze naaste als hij hulp nodig heeft? Is er ook voor ons een weg terug – terug naar de eenvoud?
Matthijs de Vries
De basis vergeten
Over de blinde vlek van de torenbouwers. Genesis 11.1-9, Markus 10.17-31
Dit is de laatste preek in de serie over het jaarthema “blinde vlekken” in dit najaar. We hebben verhalen behandeld uit Genesis 1 t/m 11, waarin dé ultieme blinde vlek van de mensheid centraal staat: namelijk onbewust God naar de kroon te willen steken.
Pinksteren 2016
Overdenking Pinksteren 2016 - Handelingen 2. 1-11, Joël 3. 1-5
Niet voor niks heb ik voor deze Eerste Pinksterdag, het verhaal van Pinksteren lezen uit de methode die ik voor Godsdienstles gebruik. Zo komt er eens wat aandacht voor die leerlingen, die daar aan die tafel zitten, zo’n tien dagen na Hemelvaart. De leerlingen die in mijn klas zitten met Godsdienstles probeer ik dat een beetje te laten invoelen.
Vissers van mensen
Overdenking 7 februari 2015. Jesaja 6.1-8, Lucas 5.1-11
Thema’s: geroepen worden, vissers van mensen worden.
Jesaja ervaart het wonderlijke visioen van de serafs in de tempel. Zijn mond wordt met een gloeiende kool aangeraakt om zijn lippen rein te maken, zodat hij profeet kan worden.
De leerlingen ervaren een wonderbaarlijke visvangst. De hele nacht hadden ze te vergeefs gevist. De vissen wilden niet bijten. Nu dat Jezus ze de opdracht geeft, en ze op zijn woord uitvaren om vis te vangen, lukt het wel. Net als Jesaja voelt Petrus zich niet waardig om met Jezus om te gaan.
Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen
Overdenking Eerste Kerstdag 2015. Johannes 1.1-14
Als mensen mij vragen: wat is het belangrijkste punt van Kerstmis, dan zeg ik “Dat het licht schijnt in de duisternis en de duisternis het niet in haar macht heeft gekregen.” Dat is voor
mij de essentie van Kerstmis.
Icarus
Overdenking 6 september 2015. Deuteronomium 4, Markus 8.27-38
Op de Zuiderschool mogen de leerlingen vragen stellen. Ik probeer ze ook te stimuleren om lastige vragen te durven stellen. Een leerling schreef de vraag op: waarom kan ik niet vliegen?
Pinksteren in gewone taal
Overdenking Pinksterdienst 24 mei 2015. Genesis 11.1-9 en Handelingen 2.1-18.
In Genesis vinden we achter elkaar drie verhalen die gaan over de menselijke hoogmoed: de mens die probeert God naar de kroon te steken. De eerste vinden we in het paradijs, bij de boom van kennis van goed en kwaad. Een kennis die tot dan toe alleen God voorbehouden was. Daarna lezen we het lange verhaal over Noach en de zondvloed.
Pasen in Jip-en-Janneke-taal
Overdenking Paasdienst 5 april 2015. Jesaja 25.6-9, Psalm 118.14-24, Johannes 20.1-18
Laatst zag ik de film “Philadelphia”, die bekende film uit de jaren ’80 waarin Tom Hanks de aidspatiënt Andrew Beckett speelt. Zijn belangrijkste tegenspeler is zijn advocaat Joe Miller, gespeeld door Denzel Washington. Deze “volksadvocaat” heeft een zinnetje dat hij steeds herhaalt: “Explain it to me like I’m a fouryearold”: probeer het mij eens uit te leggen alsof ik een kind van vier jaar oud ben. Wij zouden dan misschien zeggen: “zeg het eens in Jip-en-Janneketaal.”
De Wet van Christus
Overdenking 8 maart 2015. Teksten: Exodus 19.16-20.17, Romeinen 7.14-8.2
Zijn het de tien geboden die we gelezen hebben, of de tien woorden? En wat is het belang van het antwoord op die vraag?
Vanishing Point
Overdenking 15 februari 2015. Over Genesis 4.1-16, Matteüs 4.1-11.
Vanishing Point (film, 1971) als inspiratiebron.
Bruggen
Ieder mens zit op zijn eiland en zit vast in zijn bestaan
Om een ander te bereiken moet je van je eiland gaan
